Bị không kích dồn dập, Ukraine xây dựng hệ thống phòng không 3 lớp

Nga triển khai hàng loạt đợt tấn công bằng tên lửa tầm xa và máy bay không người lái từ tháng 10 năm ngoái, nhưng gia tăng cường độ từ trước khi Ukraine triển khai chiến dịch phản công trong tháng này.

Một người lính Ukraine trong hệ thống phòng không di động Avenger ở ngoại ô Kiev ngày 16/6. (Ảnh: Reuters)

Vào buổi chiều mùa hè trời quang mây tạnh, một hệ thống phòng không Avenger do Mỹ sản xuất hiện lên rõ dưới bóng cây, cuối một con đường bụi bặm ở ngoại ô Kiev.

Hệ thống phòng không tầm ngắn này là một phần quan trọng trong mạng lưới phòng không 3 lớp mà Ukraine đang nỗ lực xây dựng dựa trên nhiều hệ thống hiện đại được phương Tây cung cấp, nhằm đối phó những đợt không kích của Nga.

Nga đã triển khai hàng loạt đợt tấn công bằng tên lửa tầm xa và máy bay không người lái từ tháng 10 năm ngoái, nhưng gia tăng cường độ từ trước khi Ukraine triển khai chiến dịch phản công trong tháng này.

Các đợt không kích của Nga nhằm khiến Ukraine cạn kiệt khả năng phòng thủ, từ đó khó có thể bảo vệ lực lượng của họ tiến lên khi phải đương đầu với năng lực trên không vượt trội của Nga, giới chức Ukraine cho biết.

“Khó nhất là kiểu tấn công nhằm vào nhiều mục tiêu khác nhau”, chỉ huy một đơn vị Avenger cho biết.

“Khi tấn công trong đêm, cả máy bay không người lái và tên lửa hành trình đều bay tới, đó là nhiệm vụ khó nhất”, vị chỉ huy nói.

Người này phụ trách một nhóm gồm 6 người, tiếp nhận vị trí từ 2 tuần trước, sau khi được Mỹ huấn luyện ở châu Âu. Nhóm của họ vẫn chưa bắn rơi được tên lửa hay máy bay không người lái nào của Nga.

Họ vừa tham gia vào một trận không chiến trong vài tuần, trong đó Ukraine tuyên bố bắn rơi số lượng máy bay không người lái và tên lửa của đối phương nhiều phi thường, bao gồm cả tên lửa siêu thanh.

Ngày 16/6, Ukraine khẳng định đã bắn hạ tất cả 6 tên lửa hành trình và 6 tên lửa siêu thanh Kinzhal nhắm vào các mục tiêu trong và xung quanh thủ đô. Nhưng tên lửa đôi khi vẫn có thể lọt qua hệ thống phòng thủ. Ngày 14/6, Ukraine cho biết 3 dân thường thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng tên lửa vào Odesa. Hôm trước đó, 11 người thiệt mạng trong vụ không kích vào quê hương của Tổng thống Volodymir Zelensky.

Chạy đua với thời gian

Ông Yuriy Sak, một cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, cho biết, Kiev vẫn thường xuyên thúc giục và nhận tên lửa phòng không từ đồng minh để bổ sung kho dự trữ.

“Chiến thuật của Nga là dùng máy bay không người lái giá rẻ để làm cạn kiệt năng lực phòng không của chúng tôi. Nó giống như một cuộc chạy đua với thời gian. Ai sẽ cạn kiệt trước? Tên lửa của Nga hay những gì chúng tôi nhận được từ các đồng minh?”, ông Sak nói.

Washington đã cung cấp ít nhất 12 hệ thống Avenger cho Ukraine. Avenger gồm một hệ thống tháp có 8 tên lửa, đặt phía sau thùng xe tải Humvee để có tính cơ động cao.

“Một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng tôi khi nâng cấp các lực lượng vũ trang và xây dựng năng lực phòng không là tạo ra hệ thống phòng không 3 lớp”, ông Sak cho biết.

Avenger, giống như tên lửa vác vai Stinger, có tầm tấn công ngắn nhất trong hệ thống 3 lớp, với phạm vi 5km. Hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất có tầm xa hơn, tối đa 80km.

Avenger có tính cơ động cao hơn và cũng rẻ hơn nhiều so với Patriot.

Avenger hiệu quả khi ở gần chiến trường, nhưng Ukraine có quá ít hệ thống này để có thể sử dụng rộng rãi, ông Sak cho biết.

Trong nỗ lực xây dựng năng lực ngắn hạn, Ukraine đang thúc giục Úc cung cấp xe hạng nhẹ Hawkei để có thể chở các hệ thống phòng không, sử dụng tương tự như Avenger.

Chỉ trong tháng 5 vừa qua, Không quân Ukraine báo cáo đã bắn rơi 149 tên lửa hành trình, 399 máy bay không người lái, 7 tên lửa siêu thanh Kinzhal, 3 tên lửa đạn đạo và 11 tên lửa Iskanker.

Trong tháng 4, Không quân Ukraine ghi nhận thành tích ít hơn, bắn rơi 73 máy bay không người lái và 21 tên lửa hành trình.

Chỉ huy đơn vị phòng không gần Kiev cho biết, anh hiểu rất rõ nhiệm vụ của mình là phải làm tốt nhất có thể để bảo vệ thủ đô với khoảng 3,5 triệu dân. Vì thế, nhóm của anh phải trực suốt ngày đêm để sẵn sàng ứng phó.