Úc thông qua luật mới lật ngược thỏa thuận 'Vành đai và Con đường' với Trung Quốc

Quốc hội Úc đã thông qua một dự luật vào thứ Ba (8/12) theo giờ địa phương sẽ trao cho chính phủ của Thủ tướng Morrison quyền mới để phủ quyết hoặc bãi bỏ các thỏa thuận đã đạt được giữa chính quyền bang và các quốc gia ở nước ngoài.

Báo cáo mới nhất của Bloomberg ngày 8/12 cho biết, Thủ tướng Úc – Morrison có quyền phủ quyết mới hoặc hủy bỏ các thỏa thuận đã đạt được giữa chính quyền các bang với nước ngoài. Điều này có thể cản trở sáng kiến “Một vành đai, một con đường” của Trung Quốc tại Australia và làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa hai nước.

(Nguồn ảnh: Bloomberg)

Theo luật được Quốc hội Úc thông qua hôm thứ Ba, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao sẽ có quyền ngăn cản các chính phủ ở nước ngoài ký các thỏa thuận mới với tám tiểu bang và vùng lãnh thổ của Úc hoặc hủy bỏ các thỏa thuận đã ký trước đó. Dự luật này cũng áp dụng cho chính quyền địa phương, các trường đại học và các tổ chức khác.

Chính phủ Morrison sẽ có thể ngăn chặn hoặc hạn chế sự tham gia của nước ngoài trong nhiều lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, hợp tác thương mại, du lịch, hợp tác văn hóa, khoa học, y tế và giáo dục (bao gồm cả quan hệ đối tác nghiên cứu đại học). Bloomberg đưa tin, mục tiêu ban đầu của dự luật này có khả năng là thỏa thuận “Vành đai và Con đường” được ký kết bởi chính phủ Victoria và Trung Quốc vào năm 2018.

Luật mới có thể làm xấu thêm quan hệ giữa Úc và đối tác thương mại lớn nhất của nước này. Kể từ khi Morrison kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của virus Covid-19 vào tháng 4 năm nay, quan hệ giữa Trung Quốc và Úc đã suy giảm. Kể từ đó, Bắc Kinh đã áp dụng một loạt các biện pháp trả đũa thương mại, bao gồm áp đặt thuế quan cao đối với lúa mạch và rượu của Úc, đồng thời ngăn cản việc vận chuyển than.

Trung Quốc đã ban hành các biện pháp chống bán phá giá vào ngày 27/11 nhằm gây áp lực lên xuất khẩu rượu vang của Úc. Cho đến nay, các nhà chức trách Trung Quốc đã hạn chế xuất khẩu thịt, gỗ, bông, than đá, lúa mạch, rượu vang, hải sản … của Úc trong năm nay.

Vào ngày 30/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian đã tweet một bức ảnh được cho là cho thấy một binh sĩ Úc kề dao vào cổ một đứa trẻ Afghanistan, quan hệ giữa hai nước đã xuống mức tồi tệ kể từ đó.

Morrison phát biểu với giới truyền thông trong một cuộc họp báo vào ngày 30/11: “Dù sao thì điều này cũng hoàn toàn thái quá và phi lý. Chính phủ Trung Quốc nên xấu hổ vì bài đăng này đánh mất giá trị của họ trong mắt bạn bè thế giới”. Morrison cũng nói rằng các quốc gia trên thế giới đang chú ý đến cách Bắc Kinh phản ứng trước tình hình căng thẳng với Úc.

Sau khi ông Morrison kêu gọi xin lỗi vì bài đăng “phản cảm” này, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bác bỏ yêu cầu và đặt câu hỏi liệu nhà lãnh đạo Úc có “thiếu ý thức đúng sai” hay không.

Theo hãng tin AP, Thống đốc bang Victoria, Úc – Daniel Andrews tuần trước nói với các phóng viên rằng họ không có ý định rút khỏi thỏa thuận “Vành đai và Con đường” khi quan hệ giữa Trung Quốc và Úc xấu đi.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian vào tháng 8 năm nay cho biết sự hợp tác giữa Trung Quốc và Úc về “Vành đai và Con đường” đã mang lại lợi ích cho cả hai bên. Úc nên nhìn nhận một cách khách quan về dự án này và không gây trở ngại cho hợp tác Trung Quốc-Úc.

Bloomberg đưa tin rằng luật mới cũng có thể cho phép Chính phủ Liên bang Úc xem xét và lật lại biên bản ghi nhớ mà Bắc Kinh đã ký với Tây Úc, Nam Úc và Tasmania, liên quan đến hợp tác đầu tư, khoa học và Nam Cực.

Morrison nói rằng ít nhất 130 thỏa thuận giữa các bang và vùng lãnh thổ của Úc, 30 quốc gia có thể bị ảnh hưởng bởi luật mới này. Luật sẽ thiết lập một danh sách công khai để cung cấp sự minh bạch cho quyết định của ngoại trưởng. Mỗi chính quyền bang và vùng lãnh thổ phải có sẽ gửi đánh giá về thỏa thuận hiện có trong vòng một tháng.

Theo luật, Morrison không thể bãi bỏ các giao dịch giữa chính quyền bang với các công ty thương mại hoặc doanh nghiệp nhà nước. Điều này có nghĩa là thỏa thuận năm 2015 của chính quyền Lãnh thổ phương Bắc về việc cho một công ty Trung Quốc thuê cảng chiến lược ở Darwin không thể bị lật tẩy.

--------------------------------------------------

Được in lại từ bản quyền được bảo lưu toàn bộ bởi tác giả gốc.