10 biện pháp 'hoá giải' các lệnh trừng phạt của Nga

Moskva đang thực hiện đồng loạt các giải pháp để ổn định kinh tế trong nước trước sức ép từ các đòn trừng phạt chưa từng có tiền lệ nhằm vào Nga.

Chiến dịch quân sự ở Ukraine đã khiến Mỹ và các đồng minh áp đặt những đòn trừng phạt chưa từng có vào Nga nhằm gây bất ổn nền kinh tế và tạo áp lực buộc Moskva phải rút quân. Nhiều lệnh trừng phạt đã nhắm vào hệ thống tài chính, xuất khẩu năng lượng và dự trữ ngoại hối của nước này. Tuy nhiên, Nga đã đưa ra một số biện pháp ứng phó cả trước mắt và lâu dài.

Sau đây là 10 biện pháp “hoá giải” các lệnh trừng phạt do trang RT (Nga) tổng hợp:

1. Hệ thống thanh toán quốc gia Mir thay thế SWIFT

Các ngân hàng lớn của Nga đã bị cắt khỏi hệ thống nhắn tin tài chính toàn cầu SWIFT, khiến họ bị từ chối quyền tiếp cận thị trường quốc tế. Tuy nhiên, Nga hiện đã chấp nhận giao dịch điện tử thông qua Mir - hệ thống thanh toán thay thế của Nga, và làm việc với các ngân hàng, doanh nghiệp nước ngoài, vượt qua những quy định hạn chế của phương Tây.

Mir cũng cung cấp một giải pháp thay thế cho Visa và MasterCard, vốn đã ngừng cung cấp dịch vụ giao dịch quốc tế cho khách hàng Nga.

2. Thương mại bằng nội tệ và các điểm đến xuất khẩu mới

Các biện pháp trừng phạt cũng nhắm vào các khoản dự trữ bằng euro và USD của Nga nhằm từ chối khả năng thương mại quốc tế của nước này. Tuy nhiên, Moskva đang thiết lập các cơ chế thương mại cho phép thanh toán bằng đồng nội tệ ruble với đối tác thương mại nước ngoài. Nga và Trung Quốc đã có cơ chế thanh toán bằng đồng ruble - nhân dân tệ được một thời gian, và đầu tháng này, Thổ Nhĩ Kỳ đã bày tỏ sẵn sàng giao dịch bằng đồng ruble. 

Ngoài ra, một kế hoạch giao dịch đồng ruble-rupee đã được công bố dành cho xuất khẩu dầu của Nga sang Ấn Độ. Ấn Độ, quốc gia cho đến nay chỉ mua 3% lượng dầu nhập khẩu từ Nga, đang sốt sắng tăng cường mua. Serbia cũng vậy. Đó là dấu hiệu cho thấy Nga có những lựa chọn thay thế cho hàng xuất khẩu nếu phương Tây tiếp tục cô lập nước này.

3. Các nhà xuất khẩu ra lệnh bán phá giá USD

Để hỗ trợ đồng ruble, vốn đã bị giảm giá mạnh so với các đồng tiền chính của thế giới trong tháng này, các doanh nghiệp Nga làm ăn với nước ngoài đã được lệnh bán 80% thu nhập ngoại tệ của họ và chuyển sang đồng ruble. Điều này được kỳ vọng sẽ giúp ổn định đồng nội tệ và khuyến khích đầu tư nhiều hơn vào Nga thay vì chuyển ngoại tệ ra nước ngoài.

4. Cấm xuất khẩu ngũ cốc để đảm bảo nguồn cung trong nước

Nga đã tạm thời cấm xuất khẩu ngũ cốc sang các nước thuộc Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) trong tuần này. Các hạn chế bao gồm chuyển hàng đến các quốc gia hậu Xô Viết có chung khu vực hải quan tự do với Nga, bao gồm: Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan. Biện pháp này nhằm mục đích duy trì dự trữ tốt cho thị trường lương thực trong nước và kiềm chế giá không tăng cao.

5.Tăng lãi suất để hỗ trợ đồng ruble

Khi gần một nửa dự trữ ngoại hối của đất nước bị đóng băng và không thể hỗ trợ đồng ruble mất giá, Ngân hàng Trung ương Nga đã khẩn cấp nâng lãi suất cơ bản vào cuối tháng 2 từ 9,5 lên mức kỷ lục 20% mỗi năm. Bước này được thực hiện để bù đắp cho rủi ro mất giá và lạm phát ngày càng tăng, hoặc đơn giản là để giúp duy trì ổn định giá cả và bảo vệ khoản tiết kiệm của công dân khỏi bị “bốc hơi”.

Cơ quan quản lý cũng đưa ra các biện pháp bổ sung để hỗ trợ các tổ chức tín dụng và khuyến nghị các ngân hàng không tính lãi và phạt đối với các khoản vay, cũng như cho phép cơ cấu lại các khoản thanh toán và ngày nghỉ trả nợ. Các động thái này đã giúp ổn định đồng ruble, với việc đồng nội tệ Nga ghi nhận sáu ngày tăng liên tiếp so với euro và USD, tính đến ngày 17/3.

6. Thanh toán nợ bằng đồng ruble để tránh vỡ nợ

Nga đã ủy quyền hai khoản thanh toán cho các trái chủ với tổng trị giá 117 triệu USD, đến hạn ngày 16/3, bằng đôla Mỹ. Số tiền này đến từ các tài khoản của quốc gia bị đóng băng ở nước ngoài và việc chấp thuận chuyển giao còn tùy thuộc vào Mỹ và các đồng minh. Nếu họ không chấp thuận, chính phủ Nga đã ra lệnh thanh toán khoản nợ bằng đồng ruble theo tỷ giá hối đoái chính thức của ngân hàng trung ương tại thời điểm chuyển tiền.

Các tổ chức tài chính phương Tây nhấn mạnh rằng nếu khoản nợ không được trả bằng đồng tiền phát hành, nước Nga sẽ phải đối mặt với vụ vỡ nợ đầu tiên trong một thế kỷ. Đáp lại Moskva cáo buộc phương Tây đang cố gắng tạo ra "một vụ vỡ nợ nhân tạo" vì nước này có tiền để trả các khoản nợ nhưng bị từ chối tiếp cận.

7. Hỗ trợ cho công dân

Ngày 16/3, Tổng thống Vladimir Putin đã ra lệnh áp dụng các biện pháp mới để hỗ trợ công dân Nga trong bối cảnh giá cả tăng, tỷ lệ thất nghiệp và các vấn đề nguồn cung bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt. Các bước đi này sẽ tập trung vào việc bảo vệ các gia đình có trẻ em và người già. Ông Putin cho biết quyết định tăng lương tối thiểu, lương trong khu vực công và các phúc lợi xã hội, bao gồm cả lương hưu, sẽ được đưa ra trong vài ngày tới.

8.Hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp

Chính phủ Nga đã thông qua dự thảo kế hoạch hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính quyền địa phương được hướng dẫn cung cấp cho các tổ chức, doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể những biện pháp hỗ trợ, bao gồm trợ cấp và tín dụng.

9. Các nhà xuất khẩu chuyển hướng sang thị trường nội địa

Tổng thống Putin đã kêu gọi các nhà xuất khẩu của Nga không giảm sản lượng để đáp trả các lệnh trừng phạt mà hãy chuyển hướng cung cấp cho thị trường nội địa. Điều này sẽ giữ cho giá trong nước không tăng cao, bao gồm xăng, dầu diesel, kim loại và các mặt hàng xuất khẩu khác.

10. Đề xuất các giải pháp để doanh nghiệp nước ngoài ở lại Nga

Trước sức ép trừng phạt, một số công ty nước ngoài trong tháng này đã thông báo tạm thời rút khỏi Nga, bao gồm IKEA, Microsoft, Volkswagen, Apple, Shell, McDonald’s, H&M và nhiều công ty khác.

Các đề xuất đã được đưa ra ở Moskva trong đó có quốc hữu hóa các doanh nghiệp này để duy trì hoạt động của họ tại Nga. Tuy nhiên, trong bài phát biểu hôm 16/3, Tổng thống Putin cho biết Nga sẽ tôn trọng quyền sở hữu tư nhân của các công ty nước ngoài. Trước đó, ông lên tiếng ủng hộ một ý tưởng khác là uỷ quyền quản lý từ bên ngoài, cho phép các công ty nước ngoài được điều hành bởi các đối tác ở Nga. Bộ Kinh tế Nga đang xây dựng một dự luật để điều chỉnh thủ tục này.