Note

Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

· Views 57
Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

 

Khán giả đến với giải đua Nascar Cup Series hồi tháng 11 năm ngoái đã có dịp tranh luận về tương lai ngành công nghiệp xe hơi toàn cầu, sau khi chiếc máy bay tài trợ bởi nhóm phi lợi nhuận Public Citizen bay ngang qua Đường đua Phoenix kèm biểu ngữ: “Muốn phấn khích? Hãy lái xe điện. Muốn nhàm chán? Hãy lái Toyota!”.

Sự kiện này diễn ra sau khi một bức thư ngỏ được gửi tới Akio Toyoda, Giám đốc điều hành nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, với nội dung chỉ trích công cuộc triển khai xe điện chậm chạp của hãng.

“Không nhà sản xuất ô tô nào có thể theo kịp nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với xe điện. Tuy nhiên, Toyota thậm chí còn không cố gắng đáp ứng nhu cầu đó. Họ có thể phải nhanh chóng chuyển sang xe điện hoặc đứng trước nguy cơ lỗi thời”, bức thư viết.

Dù động lực chính của các tổ chức phi chính phủ là động cơ xanh, song thông điệp họ muốn truyền tải lại phản ánh mối bận tâm lớn hơn trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu trị giá 2,25 nghìn tỷ USD - nơi Toyota và các thương hiệu Nhật Bản có nguy cơ mất vị thế dẫn đầu do không bắt kịp công cuộc điện khí hóa. Theo Bloomberg, trong bối cảnh ngành công nghiệp xe hơi trải qua một cuộc đại chuyển đổi lớn nhất trong lịch sử, những thương hiệu lâu đời này đang bị tụt lại phía sau.

Theo Bloomberg Intelligence, Tesla hiện là nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới xét về lượng xe bán ra, theo sau là BYD của Trung Quốc và Volkswagen AG của Đức. Việc không một nhà sản xuất ô tô Nhật Bản nào lọt vào top 20 khiến họ dường như phải đứng bên lề lĩnh vực phát triển nhanh nhất toàn ngành. Theo dữ liệu của Bloomberg, trong ba quý đầu năm 2022, doanh số xe EV toàn cầu đã tăng khoảng 80% so với một năm trước đó, trong khi tổng doanh số bán xe giảm khoảng 4%.

“Nó đang trở thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp nhưng cho đến nay, người Nhật lại đang bỏ lỡ điều đó”, Colin McKerracher, chuyên gia phân tích của Bloomberg NEF cho biết.

Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

Trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu trị giá 2,25 nghìn tỷ USD, Toyota và các thương hiệu Nhật Bản có thể mất vị thế dẫn đầu do không bắt kịp công cuộc điện khí hóa.

Các thương hiệu ô tô lớn nhất của Nhật Bản từ lâu đã được người tiêu dùng trên khắp thế giới yêu thích. Họ chiếm hơn 1/3 doanh số bán ô tô mới tại Mỹ, đồng thời thống trị một loạt các thị trường từ Đông Nam Á đến Châu Phi.

Sự vắng mặt của những thương hiệu này trong phân khúc EV đặc biệt gây quan ngại, bởi bản thân đã bắt đầu từ sớm với các dòng xe thân thiện với môi trường. Toyota Prius, chiếc hybrid ra mắt cách đây một phần tư thế kỷ, là ví dụ điển hình.

Vào năm 2009, Nissan Motor ra mắt Leaf, chiếc xe chạy hoàn toàn bằng điện và đi tiên phong trong thị trường xe điện đại chúng. Cùng năm đó, Mitsubishi Motors cũng  tung ra thị trường chiếc xe điện đầu tiên.

Tuy nhiên, sự nhiệt tình đối với các mẫu xe điện đời đầu nhanh chóng phai nhạt do doanh số bán hàng ảm đạm. Tin chắc rằng cuộc cách mạng pin sẽ chỉ diễn ra từ từ, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản quyết định tập trung vào xe lai hybrid, đồng thời hợp tác với giới chức Tokyo để phát triển loại công nghệ non trẻ có tiềm năng xanh hơn cả xe điện này.

Vào tháng 9, Giám đốc điều hành Toyoda cho biết các phương tiện chạy bằng pin “sẽ mất nhiều thời gian hơn những gì giới truyền thông muốn dẫn dắt dư luận”. Công ty cũng cho biết họ đang thực hiện sứ mệnh giảm lượng khí thải CO₂, song không giới hạn sự tập trung vào độc ô tô điện.

“Trong thế giới đa dạng này, ở thời đại mà chúng ta không biết câu trả lời chính xác là gì, thật khó để khiến mọi người hài lòng với chỉ một lựa chọn”, đại diện Toyota nói.

Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

Giờ đây, ngay cả khi giá xăng tăng cao, còn các ưu đãi của chính phủ thúc đẩy nhu cầu đối với xe điện, các nhà sản xuất ô tô của Nhật Bản không có gì để thu hút người tiêu dùng. Các phương tiện chạy pin mà họ bán cũng đôi khi gây thất vọng do lỗi kỹ thuật, chẳng hạn như chiếc SUV điện bZ4X của Toyota. Phiên bản này đã phải tạm dừng bán vào tháng 6 vì bộ phận bánh xe gặp trục trặc.

“Ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản cần phải bắt kịp”, Masato Inoue, cựu Giám đốc điều hành Nissan hiện đang giảng dạy tại Istituto Europeo di Design ở Turin, Italy, cho biết. “Có thể mọi thứ đã quá muộn”.

“Nissan đã đánh mất lợi thế của người đi đầu. Có thể các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản sẽ gặp khó khăn trong việc bắt kịp đối thủ, trong đó nhà sản xuất xe điện BYD của Trung Quốc. Thông báo đầu tư cho điện khí hóa bây giờ là quá ít và quá muộn”, cựu Chủ tịch Nissan nói.

Theo Bloomberg, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang bị cho là đi vào “vết xe đổ” của ngành bán dẫn và điện tử tiêu dùng. Những công ty này từng thống trị thế giới với các sản phẩm như chip bộ nhớ của NEC và Walkman của Sony, song cuối cùng phải chịu thua trước iPhone của Apple.

“Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản có vẻ như đã bị bỏ lại phía sau và không có khả năng vươn lên dẫn đầu”, Shingo Ide, chiến lược gia tại Viện Nghiên cứu NLI, Bảo hiểm Nhân thọ Nippon, cho biết.

Sáu nhà sản xuất ô tô lớn của Nhật Bản từng chiếm khoảng 40% thị trường xe chở khách tại Mỹ vào năm 2021. Tuy nhiên, đến quý II/ 2022, thị phần này giảm xuống chỉ còn 34% và đến quý III là 32%.

General Motors hồi năm ngoái đã soán ngôi Toyota với tư cách là công ty bán chạy nhất nước Mỹ, trong khi công ty Nhật Bản ghi nhận doanh số bán hàng tại Mỹ giảm 9,6%. Trong bối cảnh ngày càng nhiều người Mỹ chọn xe điện, thương hiệu Nhật Bản đã trở thành kẻ thua cuộc.

“Toyota và Honda đã không thể giữ chân người dùng khi bắt đầu tham gia mạnh bạo hơn vào quá trình chuyển đổi xe điện,” S&P Global Mobility nhận định.

Trong 3 quý đầu năm 2022, khoảng 15% ô tô mới được bán ở Đức, Anh và hơn 20% ở Trung Quốc là xe điện. Nhu cầu được dự báo có thể tăng vọt nhờ các ưu đãi trong Đạo luật Giảm lạm phát tại Mỹ. Đến giữa tháng 12, nhiều công ty đã công bố khoản đầu tư lên tới gần 28 tỷ USD vào sản xuất liên quan đến xe điện ở Bắc Mỹ. Trong khi đó, theo nhà phân tích Takaki Nakanishi và Jingfei Deng của Jefferies, Toyota lại tính toán sai chiến lược EV của mình.

Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang bị cho là đi vào “vết xe đổ” của ngành bán dẫn và điện tử tiêu dùng.

Theo Bloomberg, việc Toyota theo đuổi các phương tiện chạy bằng pin nhiên liệu hydro nhận được sự ủng hộ từ Bộ Thương mại - cơ quan vốn tin rằng hydro là chìa khóa đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Chính phủ cho biết vào tháng 6 rằng đến năm 2035, tất cả các ô tô bán ra phải “được gọi là xe chạy bằng điện”, trong đó có cả xe hybrid. Họ miễn cưỡng thúc đẩy chuyển hướng sang EV vì lo ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến doanh số, mạng lưới nhà thầu và nhà cung cấp phụ tùng.

Ô tô là một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất của Nhật Bản, chiếm gần 20% hoạt động sản xuất trong nước và 8% việc làm, theo báo cáo của Climate Group, một tổ chức về môi trường. Toyota hứa sẽ tiếp tục sản xuất khoảng 3 triệu ô tô tại Nhật Bản, tức khoảng 30% sản lượng toàn cầu của hãng, để duy trì việc làm và khả năng cạnh tranh.

“Với một chiếc xe điện, một nửa số dân Nagoya sẽ thất nghiệp,” Jesper Koll, Giám đốc chuyên gia của công ty dịch vụ tài chính Monex Group nhận định khi đề cập đến thành phố gần trụ sở của Toyota, đồng thời là nơi đặt trụ sở của nhiều nhà sản xuất phụ tùng. Nguyên nhân là bởi xe điện yêu cầu ít bộ phận lắp ráp hơn xe hơi truyền thống.

“Tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế Nhật Bản chắc chắn đang bị thu hẹp”, Jesper Koll nói.

Theo các Giám đốc điều hành Toyota, xe chạy hoàn toàn bằng pin vẫn còn quá đắt hoặc không khả thi do thiếu cơ sở hạ tầng các trạm sạc, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Giá EV trung bình ở Mỹ là khoảng 65.000 USD, cao hơn rất nhiều so với hơn 48.000 USD cho tất cả các loại xe mới, theo báo cáo của Kelley Blue Book hồi tháng 12.

“Đối với những quốc gia thiếu cơ sở hạ tầng cũng như những khách hàng khó tiếp cận trạm sạc lại, xe hybrid cắm điện (PHEV) và xe chạy bằng hydro (HEV) là sự lựa chọn hiệu quả nhất để giảm lượng khí thải carbon”, Gill Pratt, chuyên gia tại Toyota, nói.

Trao đổi với báo giới, ông Simon Humphries, quản lý cấp cao tại Trung tâm Phát triển ô tô Toyota, cũng cho rằng ô tô điện chạy bằng pin vô cùng quan trọng, song không phải giải pháp tốt nhất cho tất cả mọi người. Trong thế giới đa dạng, con người cần nhiều sự lựa chọn và Prius là "chiếc xe sinh thái" nằm trong khả năng tài chính của mọi người.

Nhật Bản ‘đứng bên lề’ cuộc đại chuyển đổi EV lớn nhất lịch sử: Vị thế dẫn đầu là xa xỉ vì cố chấp, từ Toyota đến Honda đều thành ‘kẻ thua cuộc’

Một nguyên mẫu Afeela EV của Sony Honda Mobility.

“Xe điện chạy pin là lựa chọn phù hợp ở châu Âu và Mỹ, nơi cơ sở hạ tầng đang được xây dựng và hệ thống điện luôn sẵn có, cho đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, sự lựa chọn này không phù hợp ở mọi khu vực, với mức giá không phải chăng với tất cả mọi người”, Chủ tịch Toyota Akio Toyoda cho biết.

Được biết ông Toyoda là một trong những người có quan điểm thận trọng nhất về xe điện. Ông đã đặt câu hỏi rằng liệu những chiếc xe có thân thiện với môi trường hay không, đồng thời bày tỏ sự nghi ngờ rằng người tiêu dùng có thực sự muốn chúng.

Theo Bloomberg, Toyota hiện xếp cuối cùng trong bảng xếp hạng các công ty nỗ lực khử carbon nhất của Greenpeace. Thương hiệu này sẽ có vị trí tốt hơn nếu chuyển hướng không giới hạn sang xe chạy hoàn toàn bằng điện và thực hiện các chính sách thúc đẩy EV. Một năm trước đó, Toyota tuyên bố sẽ đầu tư 4 nghìn tỷ Yên (30 tỷ USD) vào nỗ lực bán 3,5 triệu chiếc xe điện/năm vào cuối thập kỷ này, song chiếc Prius vừa ra mắt lại không phải là phiên bản hybrid cuối cùng.

Toyota khẳng định rằng việc sản xuất thêm nhiều xe hybrid không có nghĩa là hãng đang dậm chân tại chỗ. Các giám đốc điều hành hồi tuần trước đã chia sẻ với báo giới về kế hoạch đạt mức trung hòa carbon tại châu Âu vào năm 2040, đồng thời lập luận rằng chiến thuật mà họ đang thực hiện là cách nhanh nhất để cắt giảm ô nhiễm không khí, trong bối cảnh các nguyên vật liệu sản xuất xe điện đang khan hiếm.

“Khi vật liệu pin và cơ sở hạ tầng sạc năng lượng tái tạo khan hiếm và đó là những gì sẽ diễn ra trong 10 đến 15 năm tới, chúng ta cần sử dụng tư duy hệ thống,” Gill Pratt, chuyên gia tại Toyota cho biết. “Pin xe điện chỉ được đặt ở những nơi chúng hoạt động tốt nhất”.

Theo: Bloomberg Businessweek

Vũ Anh

Disclaimer: The content above represents only the views of the author or guest. It does not represent any views or positions of FOLLOWME and does not mean that FOLLOWME agrees with its statement or description, nor does it constitute any investment advice. For all actions taken by visitors based on information provided by the FOLLOWME community, the community does not assume any form of liability unless otherwise expressly promised in writing.

FOLLOWME Trading Community Website: https://www.followme.com

If you like, reward to support.
avatar

Hot

No comment on record. Start new comment.