Học Được Gì Sau Vụ Sụp Đổ Của FTX?

Thảm họa của FTX không những tác động rất xấu đến toàn thị trường Crypto mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, lòng tin nhà đầu tư vào thị trường. Những nhà đầu tư ở trong thị trường tài chính lâu năm chắc hẳn chưa quên vụ sụp đổ của ngân hàng hơn 100 năm tuổi Leman Brothers, một chấn động với nền tài chính hiện đại toàn cầu năm 2008. Sau 14 năm, sự kiện FTX nộp đơn xin phá sản cũng được xem là một “rung lắc” có sức ảnh hưởng tương tự. 

Nhưng xét theo chiều hướng tích cực, đây là bài học vô cùng quý giá, là lời cảnh tỉnh đối với nhà đầu tư. Cũng có thể đây có thể là cơ hội để chúng ta đúc kết những bài học xương máu trong đầu tư để tiếp tục chiến đấu trong thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng không kém phần rủi ro này.

“Quá nhanh – Quá nguy hiểm”

Sự sụp đổ của FTX – từ sàn giao dịch lớn thứ 3 thế giới đi đến bờ vực phá sản chỉ vẻn vẹn chưa đầy một tuần. Câu chuyện bắt đầu vào ngày 6 và 7 tháng 11, khi Cz – Giám đốc điều hành của Binance đăng tweet nói về việc xác nhận bán gần 23 triệu token FTT, để tránh “vết xe đổ” mang tên Luna trên sàn Binance. Đây chính là ngòi nổ đầu tiên cho những sự kiện liên tiếp dẫn đến tình trạng “bankrun” của FTX. Những ngày tiếp theo, cũng trên twitter, CZ có vẻ dường như sẽ đứng ra cứu khi nói rằng sẽ mua lại sàn FTX và giúp hỗ trợ thanh khoản cho sàn này. Tuy nhiên, “niềm vui chẳng tày gàng”, chưa được bao lâu thì Binance tuyên bố không tiếp tục thương vụ trên. Ngay sau đó là chuỗi những ngày đẫm máu của thị trường diễn ra liên tục, sàn FTX bị rút tiền ồ ạt, dẫn đến mất thanh khoản. Ngày 11/11/2022 FTX chính thức nộp đơn xin phá sản, CEO của FTX nộp đơn xin từ chức.

Bài học về niềm tin

Nói thật, đến bây giờ tôi vẫn khó có thể chấp nhận được sự thật này bởi quá tin vào Sam Bankman-Fried, một tài năng trẻ, có nhiều tiền và mối quan hệ xung quanh, thậm chí liên quan đến giới chính trị Mỹ. Còn nhớ, trong cuộc chạy đua bầu cử Mỹ, Sam xoăn đã tiêu tốn khoảng 400 triệu USD để ủng hộ đảng Dân Chủ. Sở hữu thế lực hùng hậu sau lưng như vậy, ai cũng tin ắt hẳn Sam sẽ vượt qua được biến cố lần này? Nhưng …kết quả là thì ai cũng biết rồi, thật thảm hại.

Trong câu chuyện niềm tin này, không chỉ có tôi, mà hàng triệu trader dày dặn kinh nghiệm cũng khó lòng thoát khỏi bẫy tâm lý. Ngay cả những quỹ đầu tư lớn như Multicoin Capital đã bày tỏ quan điểm FTX không thể nào có thể thất bại.

Nhưng suy cho cùng đã chơi thì phải chấp nhận, bản chất vấn đề vẫn nằm ở niềm tin của chúng ta. Nếu bạn trót đặt lòng tin vào sai người và mất tiền, bạn cũng không cần quá đau khổ hay dằn vặt bản thân. Đây có thể là bài học đắt giá cho cả bạn, cả tôi và nhiều người khác trong chặng đường tương lai. 

Bài học về lựa chọn sàn giao dịch

Trong giao dịch tiền điện tử hiện nay có rất nhiều sàn giao dịch uy tín để bạn lựa chọn, trong đó có 2 dạng phổ biến là sàn giao dịch tập trung và phi tập trung. Những sàn giao dịch tập trung nổi tiếng như: Coinbase, Binance, Huobi,… Các sàn phi tập trung như: Uniswap, PancakeSwap,…Mỗi sàn đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, tuy nhiên trước khi sảy ra vụ FTX thì sàn tập trung chiếm đa số, sau khi sảy ra vụ FTX thì sàn phi tập trung lại được đánh giá là an toàn bởi vì tài sản được cất giữ trong ví cá nhân. 

Tuy nhiên, khi lựa chọn sàn giao dịch bạn nên tìm hiểu kỹ về sàn trước khi mở tài khoản, tìm hiểu tính thanh khoản của sàn, hay lợi nhuận tiền gửi…Kinh nghiệm của mình là bạn nên chọn những sàn top đầu để mở tài khoản giao dịch, không tham những phần trăm khuyến mại, hay những ưu đãi hấp dẫn để rồi nhận các trái đắng. 

Bài học Quản lý rủi ro

Bạn phải nhớ quy luật đầu tư là “không bao giờ đặt nhiều trứng vào cùng một rổ”. Bạn phải biết cơ cấu, phân bổ danh mục đầu tư cũng như tỉ trọng một cách hợp lý bởi vì tài sản crypto là loại tài sản có biến động mạnh và rủi ro cao, do vậy việc quản lý chặt chẽ tài sản của mình là vô cùng quan trọng. 

Bên cạnh đó bạn cũng cần phải “quản lý tốt sự kỳ vọng” của bản thân. Như đã nói ở trên, thị trường Crypto có sự biến động rất nhanh và rất mạnh. Có thể tăng lên x10 sau vài giờ và cũng có thể giảm /10 lần trong thời gian ngắn tương tự như vậy. Do vậy, việc quản lý sự kỳ vọng tốt  giúp mỗi cá nhân sẽ tối ưu hóa được dòng vốn đầu tư của mình, và có thể đem lại sự khác biệt rất lớn trong bức tranh tài chính cá nhân. Việc ảo tưởng, kỳ vọng vào các dự án không có chất lượng tốt và kỳ vọng sẽ tăng xx nhanh chóng chính là cái bẫy mà các dự án scam tạo ra để dẫn dụ nhà đầu tư.Với các dự án chất lượng cao, việc biến động giá cả cũng là điều không thể tránh khỏi, do vậy, phải thật tìm hiểu và lựa chọn dự án kỹ càng và hold chặt mới mong có thành quả tốt đẹp.

Ngoài ra vấn đề về “cất giữ tài sản” cũng hết sức quan trọng. Sau khi mua đồng coin, bạn có thể hold  trên các sàn giao dịch. Lợi thế là bạn có thể bán ngay khi nó tăng giá hoặc tham gia các chương trình “Earn” để nhận lãi nếu bạn có ý định giữ nó lâu dài. Tuy nhiên cái gì nó cũng có rủi ro của nó, mà vụ FTX bạn đã thấy hậu quả. Có một cách khác là bạn có thể hold coin trong ví “nóng” và “lạnh”, đây có lẻ là phương án an toàn bởi theo quan niệm trước nay tiền trên sàn vẫn chưa phải là tiền của bạn, tiền trong ví mới là tiền của bạn. Tuy nhiên nó cũng có rủi ro vì nếu bạn quên private key, xem như bạn mất toàn bộ tài sản của mình mà không có cách lấy lại được.

Kết luận

Sự sụp đổ của đế chế FTX là hồi chuông cảnh tỉnh cho người dùng Crypto nói chung và tài chính nói riêng về những bất cập hiện tại. Công nghệ blockchain còn khá mới mẻ, tiềm năng vô cùng to lớn để khắc phục được những điểm yếu của hệ thống tài chính già cỗi hiện tại. Vì vậy bạn hãy tỉnh táo và chuẩn bị tinh thần cho mọi biến cố chắc chắn còn có thể sảy ra trong tương lai.